Obecnie coraz więcej uwagi zwraca się na ekologię i dotyczy to bardzo wielu różnych dziedzin. Z czasem ekologia stała się też pewnego rodzaju trendem i aktualnie możemy znaleźć na rynku wiele różnych produktów czy usług, które stworzone zostały przy zachowaniu zasad dotyczących ekologii i ochrony środowiska.
Niestety ilość czy też poziom skomplikowania parametrów decydujących o tym, czy dana usługa lub towar są ekologiczne, sprawia, że często informacja ta jest nieczytelna lub trudna do przyswojenia przez przeciętnego konsumenta. Komunikat informujący o ekologicznych cechach danej usługi lub produktu powinien być wystarczająco jasny i prosty, aby każdy mógł go bez problemu zauważyć i zrozumieć. Etykiety i deklaracje środowiskowe, które zostały wprowadzone do użytku, za pomocą różnego rodzaju międzynarodowych norm i przepisów sprawiły, że zadanie to stało się znacznie łatwiejsze. Jednak czym są etykiety i deklaracje środowiskowe, jakie są ich rodzaje oraz kto i kiedy może się nimi posługiwać?
Czym są etykiety i deklaracje środowiskowe?
Etykiety i deklaracje środowiskowe to rozwiązania, których celem jest wspieranie popytu i podaży produktów oraz usług, które są znacznie bardziej przyjazne dla środowiska od innych podobnych towarów i usług. Dokładne wytyczne dla deklaracji oraz etykiet środowiskowych opierają się na normach z serii ISO 14000. Zgodnie z definicją na podstawie normy PN-EN ISO 14020:2003 etykiety i deklaracje środowiskowe to „stwierdzenia określające aspekty środowiskowe wyrobu lub usługi, mogące przybierać formę oświadczenia, symbolu lub znaku graficznego na wyrobie, lub naklejce na opakowaniu, w piśmiennictwie dotyczącym wyrobu, w biuletynach technicznych, w ogłoszeniu lub w reklamie”. Jest to więc pewnego rodzaju oznaczenie lub informacja o tym, że dany produkt czy usługa nie ma negatywnego wpływu na środowisko naturalne. Pomaga to konsumentom wybierać ekologiczne produkty spośród innych dostępnych na rynku i jest jednocześnie potwierdzeniem tego, że dany wyrób spełnia szereg wymagań i norm dotyczących ekologii i ochrony środowiska.
Deklaracje środowiskowe to dokumenty, na podstawie których możliwe jest uzyskanie etykiety środowiskowej dla danego wyrobu. W deklaracjach tych uwzględniony jest cały cykl życia produktu od momentu jego powstania, przez użytkowanie, aż po utylizację czy recykling. Pod uwagę brane są takie kwestie jak:
- sposób, w jaki zostały pozyskane materiały niezbędne do produkcji,
- sposób realizowania wszystkich etapów produkcji,
- sposób montażu gotowego produktu,
- sposób użytkowania wyrobu,
- zużycie energii,
- emisja szkodliwych gazów czy też generowanie odpadów,
- utylizacja wyrobu,
- recykling.
Dzięki deklaracjom i etykietom środowiskowym konsumenci mogą wybierać produkty bardziej świadomie i przyczyniać się do ochrony środowiska.
Jakie są typy etykiet i deklaracji środowiskowych?
Etykiety i deklaracje środowiskowe można podzielić na trzy główne typy, a są to:
- Etykiety i deklaracje środowiskowe I typu – przyznaje je niezależna strona po tym, jak dany wyrób spełni wszelkie określone wymagania środowiskowe, oparte na uproszczonym badaniu cyklu życia danego produktu. Dzięki temu rozwiązaniu konsument ma możliwość wyboru produktów najbardziej przyjaznych dla środowiska.
- Etykiety i deklaracje środowiskowe II typu – deklarowane są samodzielnie przez producenta danego wyrobu. Zazwyczaj dotyczą one sposobu jego wytwarzania i dystrybucji, sposobu użytkowania, a także tego, co można zrobić z danym produktem, gdy ulegnie on zużyciu.
- Etykiety i deklaracje środowiskowe III typu – przyznawane są przez niezależną stronę na podstawie zdefiniowanych parametrów dotyczących danego sektora przemysłu lub usług, a także w oparciu o analizę cyklu życia danego produktu.
Kto i kiedy posługuje się etykietami i deklaracjami środowiskowymi?
W praktycznie każdej branży coraz większą rolę odgrywa ekozarządzanie. Jest to szczególnie istotna kwestia w przypadku tych branż i przedsiębiorców, którzy swoimi działaniami wpływają w jakimś stopniu na środowisko lub z niego korzystają. Tego typu firmy i organizacje powinny posługiwać się etykietami i deklaracjami środowiskowymi. Korzystanie ze środowiska lub też wpływanie na nie, najczęściej wiąże się m.in. z emisją różnego rodzaju gazów np. cieplarnianych lub pyłów do atmosfery, a także ze składowaniem odpadów itp. Często z etykiet i deklaracji środowiskowych korzystają firmy, działajcie w branży spożywczej, tekstylnej, budowlanej itd. chcąc zaznaczyć to, że ich wyroby są ekologiczne i nie szkodzą środowisku na żadnym etapie ich produkcji, użytkowania czy utylizacji.
