Zgodnie z prawem UE i rozporządzeniami krajowymi etykieta artykułu spożywczego nie może wprowadzać konsumenta w błąd. Producent nie może przypisywać produktowi właściwości, których ten nie posiada. Etykieta musi zawierać informacje opisujące dany produkt, w sposób zrozumiały, aby konsument mógł podjąć świadomą decyzję. Aktualnie, wygląd etykiety zdefiniowany jest w Unijnym Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1169/2011 z dnia 25.10.2011 r. Na opakowaniu produktów niealkoholowych powinny się znaleźć takie elementy jak: nazwa produktu, skład, wartość odżywcza, wykaz alergenów, ilość określonych składników, ilość żywności netto, data minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia, dane producenta lub importera, a w niektórych przypadkach miejsce pochodzenia, sposób użycia i informacja o warunkach przechowywania. Przytoczę główne punkty, warte zapamiętania, jeśli zamierzamy przyjrzeć się bliżej swoim zakupom.
Pozycja obowiązkowa — wykaz składników
Istnieją produkty, których nie obowiązuje wykaz składników, a są to m.in. owoce, warzywa, produkty jednoskładnikowe, a także sery, masło, fermentowane mleko, śmietana – jeśli nie zawierają składników innych niż wyroby mleczne, enzymy spożywcze i kultury bakterii. Inne artykuły spożywcze podlegają unijnym regulacjom. Warto wiedzieć, że w produkcie przeważa substancja wymieniona w wykazie na pierwszym miejscu. Składniki wymieniane są według kolejności malejącej. W spisie umieszczone są również nazwy lub numery substancji dodatkowych. Tam też powinny się znaleźć alergeny wyróżnione pogrubieniem, inną czcionką czy też tłem. Są one ważną informacją dla konsumenta, lista składników alergennych znajduję się w załączniku II rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 są to zboża zawierające gluten, skorupiaki i mięczaki, orzeszki arachidowe, jaja, ryby, soja, mleko, orzechy (migdały, orzechy laskowe, włoskie, nerkowca, pekan, brazylijskie, pistacje, makadamia), seler, gorczyca, nasiona sezamu, łubin, dwutlenek siarki i siarczyny oraz produkty im pochodne.
Wartość odżywcza
Produkt musi zawierać informacje o wartości odżywczej, może ona być w formie tabeli bądź opisu zdaniowego. Na etykiecie lub opakowaniu powinna znajdować się informacja o wartości energetycznej; zawartości tłuszczu, w tym kwasów tłuszczowych nasyconych; zawartości węglowodanów, w tym cukrów; zawartości białka i zawartości soli. Zwykle wartość energetyczna i wartość odżywcza przedstawione są w przeliczeniu 100g lub 100ml produktu, zdarza się jednak, że jest wyrażona dla całego opakowania lub umownej porcji, dlatego warto zwrócić na to uwagę, aby prawidłowo przeliczyć wartość.
Data minimalnej trwałości oraz termin przydatności do spożycia
Czym różnią się od siebie powyższe terminy? Otóż są to dwa różne rodzaje oznakowania daty, na które możemy natrafić w sklepie. Termin przydatności do spożycia oznacza datę, po której upływie, produkt nie nadaje się do spożycia. Informacja ta widnieje na żywności nietrwałej mikrobiologicznie, czyli głównie dotyczy mięs i produktów mleczarskich. Zapisywana jest zwrotem „należy spożyć do…”, poprzedza datę, po której nie powinno się spożywać danego produkty, gdyż stwarza to zagrożenie dla zdrowia bądź życia. Data minimalnej trwałości określa termin, do którego poprawnie przechowywany produkt zachowuje swoje właściwości. W ten sposób oznaczane są produkty suche np. makarony, zupy w proszku, kasze. Jednak po przekroczeniu daty produkt nie jest niebezpieczny dla zdrowia, a jedynie, zmianie ulega jakość produktu. Istotna jest znajomość tych terminów, pomaga ona mądrze gospodarować i organizować zakupy.
Zwyczajowe czytanie etykiet
Jeśli zależy nam na świadomym wyborze produktów, warto zapoznać się z zasadami oznakowania żywności. Zalecam wdrożenie się w czytanie etykiet, a wręcz, niech stanie się to stałą czynnością podczas zakupów. Takie przyzwyczajenie pozytywnie wpłynie na nasze nawyki żywieniowe, a obserwujące nas dzieci, wyrosną na świadomych konsumentów.
Profesjonalną pomoc w zakresie znakowania żywności świadczą kancelarię prawne specjalizujące się w tym zakresie prawa.
